şark meselesi ne demek?

Şark Meselesi Nedir?

Şark Meselesi (Doğu Sorunu), 18. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın başlarına kadar Avrupa devletlerinin Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflaması ve çöküşü sürecinde izledikleri politikaları ve bu coğrafya üzerindeki çıkarlarını tanımlayan bir kavramdır. Temelde, Osmanlı İmparatorluğu'nun toprakları, siyasi geleceği ve bu topraklarda yaşayan farklı etnik ve dini grupların durumu, Avrupa devletleri arasında bir rekabet ve çıkar çatışması alanı haline gelmiştir.

Şark Meselesi'nin temel unsurları şunlardır:

• Osmanlı İmparatorluğu'nun Zayıflaması: İmparatorluğun iç ve dış sorunlar nedeniyle giderek zayıflaması, toprak kayıpları yaşaması ve merkezi otoritenin zayıflaması.
• Avrupa Devletlerinin Çıkarları: İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya gibi devletlerin Osmanlı toprakları üzerindeki ekonomik, siyasi ve stratejik çıkarları. Bu çıkarlar arasında ticaret yolları, hammadde kaynakları, stratejik konumlar ve nüfuz alanları yer almaktaydı.
• Milliyetçilik Akımları: Osmanlı İmparatorluğu içindeki farklı milletlerin (Rumlar, Sırplar, Bulgarlar, Ermeniler vb.) bağımsızlık talepleri ve bu taleplerin Avrupa devletleri tarafından desteklenmesi. Bkz: Milliyetçilik
• Dini Faktörler: Hristiyan azınlıkların durumu ve Avrupa devletlerinin bu azınlıkları koruma bahanesiyle Osmanlı iç işlerine müdahale etmesi.
• Siyasi ve Diplomatik Manevralar: Avrupa devletleri arasındaki rekabet, ittifaklar ve çıkar çatışmaları nedeniyle sürekli değişen siyasi ve diplomatik dengeler.

Şark Meselesi'nin Sonuçları:

Şark Meselesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanmasına, Balkan Savaşları'na, I. Dünya Savaşı'na ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasına kadar uzanan bir dizi önemli olaya yol açmıştır. Aynı zamanda, Avrupa devletleri arasındaki rekabet ve çıkar çatışmaları da Avrupa siyasi tarihini derinden etkilemiştir.

Önemli Kavramlar:

• Osmanlı İmparatorluğu
• Balkan Savaşları
• I.%20Dünya%20Savaşı
• Türkiye%20Cumhuriyeti